| A | B | C | Ç | D | E | F | G | H | I | İ | K | L | M | N | O | Ö | P | R | S | Ş | T | U | Ü | V | Y |
|---|
A ile başlayan Türk adları:
ABA: Saygıdeğer, saygıya layık kişi. Bazı Türk boylarında “ana’’,’’abla’’ , bazılarında ise baba, abi anlamında da kullanılmaktadır.ABADAN: 1- Cömert, verici 2- Bağışlayıcı, gönül yapıcı
ABAK: Temiz, iffetli, namuslu kişi
ABAKA: Yakın akraba, amca çocuğu
ABAKAN: Alicenap
ABAKAY: 1- Yakın akraba, yeğen, amca çocuğu 2- Sibirya’da saygın ve sözü geçen hanımlara verilen bir unvan
ABALA: Abla
ABAR: (Avar): 1- Gösteriş, heybetlilik 2- Baş eğmez, dirençli
ABAŞ: Hanım yürüyüşü (Küçük narin adım)
ABAY: 1- Aydınlık, aydınlık verici 2- Hayret uyandıran, hayret verici
ABAKIYMIŞ: Gönül kırıcı, can yakıcı
ABÇAR-(Avşar): 1- İşin ehli kişi, iş bitirici 2- Uyumlu, itaatkar
ABI: 1- Can, ruh 2- Soyluluk
ABIÇ: Gönüllü
ABIDAN: İçli, gönül insanı
ABIK: İçli, gönüllü
ABIKAN: Mec.Soylu
ABIL: Gönüllü, İstekli
ABINAK: Sakinleşmiş gönül rahatlığı içinde olan
ABINÇ(Avunç): Avunç, teselli
ABIŞ(Apış): Bacağın diz kapağından yukarısı
ABIŞKA: İçten, içtenlikle çalışan
ABIZ: Ruhsal, ruhlarla ilgili
ABİKE: Alicenap, yüksek gönüllü
ABİN: Mutlu, memnun, hoşnut
ACAR: 1-Gayretli,Hareketli 2- Gözü pek, yırtıcı
ACLAN: Açık,Açılan
ACU-(Acı,Açığ): 1- Açık 2-Keskin, sert 3- Açı,aralık
ACUN: Dünya, yeryüzü
ACUNAL: birl. Acun/Al (Almak’tan)
ACUNAY: birl. Acun/Ay/Mec.”Dünya güzeli”
ACUNLUK: Dünya malı,dünyalık
ACUNSUZ: Dünya malında gözü olmayan
AÇA: 1- Toplum içinde saygınlığı olan kişi 2-Analık derecesinde saygıya layık hanım
AÇAN: Açma eylemi içinde olan (Çiçek gibi)
AÇIĞ: 1-Açık,dürüst 2- Bahşiş bey yada hanların verdiği bahşiş
AÇIK: (Açığ) Büyük kardeş
AÇIL: Açık, açılmış
AÇUK: (Açık) İyi huylu,mülayim
ADAK: 1-Söz,nişan 2-Bağış,sungu
ADAL: Sadık, güvenilir
ADALAN: Ünlü, şöhretli
ADALDI: Ünlü
ADALIR: Ünlü
ADALMIŞ: Ünlü
ADAN: Uygunluk, liyakat
ADANIR: Ünlü
ADANMIŞ: Adaklı,adak olmuş
ADAR: Adama eyleminde bulunan
ADAY: Memnunluk,hoşnutluk
ABDAN: Ünlü
ADBERİLGEN: Adına layık ve ününü hak etmiş kişi
ADIKTI: Ünlü
ADIN: Ünlü,adı anılan
ADINÇIĞ: 1-Seçkin,mümtaz 2- Olağanüstü, fevkalade, bambaşka
ADIÖTE: birl. Adı/Öte Mec. Temiz bir üne sahip
ADIVAR: Ünlü,tanınmış
ADIYAKŞI: birl. Adı/Yakşı(Adı güzel)
ADIYAMAN: birl. Adı/Yaman Mec. Ürkütücü bir üne sahip kişi
ADIYEKE: birl. Adı/Yeke(yeğ) Mec. Saygıyla anılan kişi, adı yeğlenen kişi
ADKIR: Aygır,erkek at
ADMIŞ: Ün almış, tanınmış ADSAY: birl. Ad/Say Mec. Adına saygı duyulan kişi
ADSIZ: 1- Fakir,kimsesiz
AFŞAR (Abçar)
AFŞIN: Apçın,(Opçın) Zırh,demir örgülü savaş giysisi
AFTABA: Su ibriği
AGA (Ağa,Aka): 1-Saygıdeğer, ulu kişi 2- Cömert,koruyucu 3-Büyük erkek kardeş,ağabey
AGOLA: Yönetici,amir
AGUN: Tatmin,avuntu
AGUNMUŞ: Avunmuş,sakin
AĞAÇA: Akça, beyazca, alımlı
AĞALAK: Oğlak
AĞALBAY: Muhterem,saygıdeğer
AĞAN: 1-Yüksek,yukarıda,yukarılara çıkan 2- Geceleri gökten hızla geçen, ışıklı nokta
AĞAR: 1- Ağı ağırbaşlı, oturaklı 2- Gönül ferahlığı 3- Göğe yükseliş
AĞARTMIŞ: 1- Namuslu,dürüst 2- Alçak gönüllü, mütevazı
AĞAT (Akat): Namuslu, gönüllü, iffetli
AĞAYA: Makul,geçerli,uygun
AĞDUK: Kutsal,muhterem
AĞICI: Ağcı, Akçı, Akıcı, Hazinedar, Hazine sorumlusu
AĞIÇ: Varlık, hazine,servet
AĞILGAT: 1-Saygıdeğer 2- Yıldız,gezegen
AĞIM: Yükseliş
AĞIR: 1- Ağırbaşlı,olgun 2- Ünlü,saygın
AĞIRBAŞ: birl. Ağır/baş, olgun, alçak gönüllü
AĞIŞ: (Ağıç) Hazine, servet
AĞIT: Mersiye,ölüm Türküsü,göğe yükselen feryat
AĞLAMIŞ: Çileli,çile çeken
AĞMIK: 1- Ünlü,tanınmış 2- Yüksek rütbeli
AĞRAK: Yükselen,ilerleyen
AĞRITMIŞ: Mec. Acı kuvvete sahip kişi
AĞUL: 1- Ay’ın halesi 2- Oba, köy
AĞUTUR: Yükselten,yukarı çıkaran
AĞZUKARA: birl. Ağzı/Kara. Mec. Sert konuşan, acımasız ve hükmedici konuşan kişi
AK: 1- Beyaz 2- Doğuş, doğum 3- Yükseliş 4-Parlaklık 5-Devinim,hareketlilik 6-Mec.Namusluluk,iffet ve güvenirliğin sembolü
AKA: Büyük,ulu kişi,saygıdeğer kişi
AKABA: Yokuş,meyil
AKAÇ: Akıcı
AKALIN: bir. Ak/Alın mec. Dürüst,namuslu
AKAN: 1- Akıcı 2- Yükselen
AKARCA: Dere,ırmak
AKAR: Dere,akarsu
AKARSU: Dere,ırmak
AKAŞ: birl. Ak/Aş mec.Helal rızk
AKAY: birl. Ak/Ay 1- Ayın en güzel anı 2- Yenisey Türklerinde “hanımefendi” anlamında kullanılır.
AKBAŞ: birl. Ak/Baş mec. Dürüst,namuslu
AKBEL: Dürüst,sözüne güvenilir kişi
AKBERGÜ: birl. Ak/Vergi fıtrat,huy mec.iyi huylu
AKÇA: 1-Beyaza kaçan 2-İpekli dokuma 3-Para,maliye,hazine
AKÇALAR: birl.Ak/çalar mec.Ak tenli hanım
AKÇALI: Zengin,mal sahibi
AKÇALMAZ: birl. Ak/Çalmaz mec.Yanık tenli hanım
AKÇIL: 1-Ak tenli, akça yüzlü 2- Ağarmış, aklaşmış
AKÇIN: Sözüne güvenilen,sağlam kişilikli
AKÇORA: birl. Ak/Çura 1- Şamanist gelenekte iyi ruh ve iyilik perisi
AKEL: birl. Ak/El mec.Dürüst,namuslu
AKGÜN: birl. Ak/Gün mec. Gelecek,istikbal
AKHAN: birl. Ak/Han Şamanist gelenekte “İyilik Tanrısı”
AKI: Eli açık,cömert,zengin gönüllü
AKIM: 1-Yönelim,yükseliş 2- Akmaktan, akıcı,yayılıcı
AKIN: 1-Saldırı,hücum 2-Kazak ve Kırgızlarda, ozan ve müzisyenlere verilen ad
AKINAY: birl. Akın/Ay Türkistan’da hanım ozanlara verilen ad
AKINCI: 1- Akın eden,saldıran 2- Osmanlılar dönemindeki, öncü birliklere ve bu birliklere dahil olan kişilere verilen unvan
AKIŞ: 1-Yükseliş 2-Akmaktan akış 3-Servet,hazine
AKKARA: birl. Ak/Kara mec.Zıtların bütünlüğü
AKMAN: birl. 1-Temiz,iffetli 2-Apak,bembeyaz
AKOBA: birl. Ak/Oba mec.soylu
AKSAK: 1-Aksayan,seken 2-Yükselen,çıkan
AKSOY: birl. Ak/Soy mec.Soylu
AKŞAMAN: birl. Ak/Şaman Şamanist gelenekte,iyi ruhlarla ilgilenen ve ilişkiye giren kam
AKŞİT: Yürekli,gözükara
AKTAN: birl. Ak/Tan seher vakti,şafak
AKUZ: birl. Ak/Uz (Uzman,usta)
AKÜN: birl. Ak/Ün mec.Temiz,şöhretli
AKYOL: birl. Ak/Yol mec.Dürüst,namuslu
AKYÖN: birl. Ak/Yön mec.Dürüst,namuslu
AKYÜZ: birl. Ak/yüz mec.Dürüst
AL: 1-Bayrak kumaşı 2-Kızarmış,kızarık 3-El,kolun bilekten aşağı kısmı 4- Ala,alaca 5-Almaktan al
ALA: Karışık renkli,benekli
ALABAN (Alban)Timsah
ALACA: Karışık renkli
ALAÇUK: Kulübe,baraka,Altay Türklerinde,oda,(Çadırın iç bölmesi)
ALAGAN: (Algan)Fatih
ALAGAŞ: Ender rastlanan,nadir
ALAGÜN: birl. Ala/Gün Gün ortası
ALAK: Yok edici,öldürücü,alıcı,avlayıcı
ALAN: 1-Işık,nur 2-Orman içindeki açık ve düzlük bölge 3- algan
ALANÇA: Bahçelerdeki ağaç aralarında bulunan çimenlik bölge
ALANGUVA: birl. Ala/Geyik
Cengiz Kaan’ın onuncu göbekten büyük anası 2- Ergenekon destanında adı geçen Uldız Han’ın kızı
3-Türk mitolojisinde yer alan ünlü kadın ki, efsaneye göre, bir nevi Türklerin ’’Meryem Ana” sı gibidir.
ALAR: Yalancı karanlık(Gündüz vaktinde)
ALAS (Alaz) Şamanist gelenekte “Ateş Tanrısı’’
ALASAYVAN: Şafak vakti,Güneşin doğuşu
ALASI: Erek,amaç,sahip olunması istenen nesne
ALATAŞ: birl. Ala/Taş Köz,ateş parçası
ALAYUNT: birl. Ala/Yunt Altay Türklerinde “kısrak” anlamında kullanılmaktadır.
ALBA: Yükümlülük,hizmet yükümlülüğü
ALBAGA: Hasılat,savaş yada av ganimeti
ALBAN: Haraç,ganimet
ALBATU: Bürokrat, hizmetle yükümlü kişi
ALBENİ: Çekim,cazibe,sempati
ALCU (Alçu)Alıcı,avcı
ALÇİÇEK: birl. Al/Çiçek (Gül’ün Türkçe karşılığı)
ALÇİN: Kızıl renkli bir çalı kuşu
ALÇU (Alcu)1-Algan,Fatih,2-Alcı,Avcı
ALDI: 1-Öncü,öndeki,selef 2-Algan,Fatih
ALDUR: Ok atışı,oklayış
ALEV (Yalav...Yal kökünden)Ateşten çıkan ışık
ALGAN: Fatih,Fetheden
ALGAZIN: Yabani vahşi hayvan
ALGI: 1-Fetih,Almaktan... alım 2- Fehim,algılama
ALGIN: 1- Serap 2-Yüksek yer 3- Bitiricilik,bitiriş
ALGIŞ (Alkış): Dua,yakarış,niyaz
ALGU: 1-Tüm,hepsi 2-Toplum,topluluk 3-Silah 4-Alıcı,avcı
ALGUR: Sakin,kendi halinde,kendinden emin
ALGÜN: birl. Al/Gün”...Kazak ve Kırgızlarda,doğum sırasında yaşanan dikkat çekici,unutulmaz günleri mecz eder.
ALICI: Alcu,Avcı
ALIK: Alıngan,Kırgın
ALIM: 1-Çekim,Cazibe 2-Vergi,Haraç
ALIMGA: Yazıcı,(Han ve Kaanların buyruk ve fermanlarını yazan görevli kişi)
ALIMLI: Çekici,Cazibeli
ALINAK: birl. Alın/Ak mec.dürüst,namuslu
ALINCAHAN (Alınçak Han) Oğuzname’ye göre,Türk’ün oğullarından
ALINÇAK: 1-Çekici,cazip 2- Alıngan,nazik
ALINGAN: Alınan,incinen,gücenen
ALK: Bitirmek,yok etmek,sona erdirmek,bitiricilik
ALKA: 1-Bitirici,yok edici 2-İleri,ilerici
ALKABÖLÜK: birl. Alka/Bölük..Vurucu Tim
ALKAN: Alkan,Fatih
ALKAR: Bitirici,yok edici
ALKAŞ: Bitirici,yok edici ALKI: Pervasız,vurdumduymaz
ALKIM: 1-Gökkuşağı 2-Gerdan
ALKIR: Tamamlayıcı,bitirici
ALKIŞ: Algış,dua,övme,yüceltme
ALMA: Elma
ALMAKAY: Elma yanaklı
ALMALUK: 1-Alınması gerekli olan 2-Elma bahçesi
ALMAS: Almaz,nazlı
ALMILA: Elma
ALMIŞ: Algan,Fatih
ALP: Bu sözcük birçok erdemi içinde barındırır. Bilgelik, yiğitlik, fedakarlık, kahramanlık, gözükaralık, toplumculuk, vb. ile birlikte tüm bunlar arasındaki uyumu da içerir.
ALPAGU: Düşmanına tek başına saldıran kişi
ALPAGUT: 1-Alplik gösteren kişi 2-Kurt soyundan 3- Seçkin ve saygın kişi
ALPEREN: birl.Alp/Eren (Gazi, Derviş) Toplumun sayıp sevdiği, örnek aldığı savaşçı kişilerin genel adı
ALPMAN: Alp gibi Alpçe yaşayan
ALTAÇU (Altaç): Aldatıcı taktik sahibi
ALTAMIŞ: Aldatıcı,hileci
ALTAN: 1-Altın 2-Güneşin doğuş anı,Şafak
ALTANURUG: (Altın Uruk) Cengiz Kagan ve oğullarının soyuna verilen unvanlardan
ALTAY: 1-Al/Ala/Tay 2-Altın 3-Ormanlarla kaplı yüksek dağ
ALTINDAĞ: birl. Altın/Dağ/Altay dağlarının,diğer adı.
ALTU (Aldu): 1-İlk,Birinci 2-Algan,Fatih
ALTUN: Altın
ALTUNSABAK: birl. Altun/Sabak(sopa,değnek)
ALUÇ: 1-Alıcı(Alçu) 2-Kayın cinsi bir ağaç
ALUNGAN: Alıngan,nazlı
ALUNUR: Nazlı
ALYU: (Algu) Çağatay Han’ın torunu
AMAÇ: (Umaç) Gaye, hedef, beklenti
AMAN: (YAMAN) Sertlik
AMGAK: Emek/Zahmet
ANAÇ: 1-Anacık 2-Analık duygusu çok gelişmiş 3-Anaya çeken 4-Doğurgan, üretken
ANAGAY: Anaya çekmiş, anaya benzer
ANASIOĞLU: birl. Anası(nın)Oğlu (Babası erken ölmüş ve özellikle anası tarafından bin bir güçlüklerle yetiştirilip büyütülmüş, yetim çocuklar için kullanılmış olduğu anlaşılan Türk adlarından)
ANAT: 1-Anı,Anılan 2- Yakın,hısım
ANAZ: Yeğrek, evla, eftal
AND (ANT) 1-Yemin,söz 2- Yakın akraba
ANDA: Birlikte ant içmiş(kan kardeşi) (Anda’lık Türklerin en eski geleneklerinden biridir. Andalar birbirlerini kardeşlerinden daha ileride korur, sayar ve kayırmaya çalışırlar.)
ANDAÇ: Hatıra, anı olsun diye verilip,alınan hediye
ANDARIMAN: Anılara değer veren ve saygı gösteren kişi
ANDIR: Anısı ola hatıra
ANGAY: Anılarına bağlı olan kişi ANGI: 1-Anı,hatıra,2-Yetki, yeterlilik ANGIM: Mamur, hakim ANGIN: Ünlü, anılan, adı duyulan ANGIŞ: Ünlü, meşhur ANGIT: Yaban ördeği ANIK: 1-Anlayış, yetenek, fehim 2- Hafıza, bellek 3- Hazır, mevcutlu ANLI: 1-Sakin, ağırbaşlı 2- Bellek, hafıza ANIT: Anı olsun diye yapılan yapı ANITGAN: Anıt yapan ANLI: Ünlü, tanınan ANNAK: Yadigar, hatıra ANT: And, Yemin ANTLIĞ: And içmiş, Yeminli ANUÇUR: Övülmüş, övülmeye layık ANUK: Yadigar, hatıra ANUŞ: Anış, anma eylemi, anı APA: Ulu, büyük, saygıyı ve hürmeti hak etmiş kişi (Bazı Türk bölgelerinde “baba” anlamına da kullanılmaktadır. APAĞ: Apak, temiz APAK: Temiz, namuslu,iffetli APATEG: (Apatek)birl. Apa/Tegtek(gibi,benzer) ARA: Orta yer, ortalık, boşluk, orta ARAL: 1-Ada 2- Aralık,orta, ortalık ARAS: 1- At kılı 2- Kalın yün 3- Talih,baht ARASLAN: Arslan (Çuvaşlarca söylenişi) ARAT: Cesaret, yüreklilik ARBIŞ: Büyü,efsun ARBUZ: Büyü, sihir ARCA: 1-Arıca, saf, temiz 2- Çam ağacı, çamdan yapılmış kutu ARDA: 1-Uzun değnek 2- Artçı, halife, ardı sıra giden ARDALI: (Ardalu) Yönetici, amir ARDIÇ: 1- Halife, artçı 2- Bir ağaç türü ARGA: Zeki, akıllı ARGAN : (Arkan) Kement, kement bağı ARGATU: Yaban koyunu ARGIÇ: 1- Kır, mera 2- Gurur ARGIN: 1-Yavaş, sakin 2- Gelecek yıl ARGUN: Pars cinsinden avcı bir hayvan ARGUŞ: (Arkuş)1- Edepli, terbiyeli 2- Haberci, haber veren ARGÜDEN: birl. Ar/Güden, Arlı, edepli ARI: (Arık) 1- Saf, arı, arınmış 2- Irmak, dere ARICA: Soylu, temiz, iyi huylu ARIÇ: Barış, sulh ARIĞ (Arı, Arık) ARIK: 1- Arı, arınmış, temiz 2- Narin, ince yapılı ARIL: Arınmış, temiz, pak ARIN: Saf, arınmış ARINÇ: 1-Barış, kurtuluş 2- Temizlik, saflık, günahsızlık ARINIK: Saf, şeffaf, billur ARINMIŞ: Temiz, gönüllü ARKIN: 1-Argın, yavaş, sakin 2- Halef, ardıç ARKIŞ: 1-Ulak, haberci 2- Kervan, kafile ARKUN: Halef, geriden gelen, takipçi ARKUY: Siper, mevzi ARKUZ: (Arguz) Edepli, iyi huylu ARLAĞ: Arlı, edepli ARLAT: Biricik oğul, anaların en çok üstüne düştükleri oğul ARMAGUN: Armağan, hediye ARMAĞAN (Yarmagun-Yarmagan)- Hediye ARMAN: 1- Onurlu, arlı, edepli 2- Dilek, istek 3- Hayal, fantezi ARPA: 1- Büyü, tılsım, Şamanist gelenekte, Kamların okuduğu dua 2- Tahıl ARPAD (Arpa) ARSİN: (Ersin) Kurtuluş, istiklal ARSALAN: Arslan ARSLAN: Yırtıcı hayvan Mec. Cesaret, atılganlık ve gözü pekliği sembolize eder. ARSLANBALA: birl. Arslan/Bala..Arslan yavrusu ARSLANCIK: Küçük arslan..Arslan yavrusu ARSLANÇA: Arslan gibi, arslan özelliklerine sahip ARSU: birl. Ar/Su mec. Namuslu, dürüst ARSUN: 1- Efendi, ağırbaşlı 2- Rahata ermiş, huzurlu ARTAGAN: Bereket, artuk, fazlalık, bolluk ARTAM (Erdem) ARTIM: Bereket, bolluk ARTUÇ: Mızrak, mızrak ucu ARTUK: Fazlalık, üstünlük, bereket mec. Varlık, zenginlik ARTUKDOĞAN: birl. Artuk/Doğan Kırgızlarda, olağanüstü vasıflara sahip kişilere verilen bir unvan ARTUN: Vakarlı, ölçülü ARTUR: Cazibeli, çekici, işveli, fettan ARTURU: 1- Ekstrem, uç noktalarda 2- Bereket, bolluk ARTUT: Armağan, hediye ARVIŞ: Sihir, büyü, tılsım ARZIK: Fanatik, bağnaz, sofu ASAN: 1- Sağlıklı, zinde 2- Asma eyleminde olan ASENA: Efsanevi dişi kurtun adı. Yakın, Yakınlık duyulan ASIGLI: Faydalı,Gerekli ASIĞ (Ası,Asık) 1- Fayda, Çıkar 2-Kar,temettü ASPAR (Asbar) Faydalı, işe yarayan ASRAK: Himaye, Koruma AŞAN: Aşmak’dan ...mec. Azimli, engel tanımaz AŞIT: 1- Aşılacak, aşılması gerekli olan 2- İşitmekten...İşit, kulak ver AŞKAR: 1- Savaş atı 2- Kuyruk ve yelesi kara, vücudu kula renginde olan at AŞKIN: 1- Aşmış, üstün, faik,akranlarından ileride olan 2- Melodi,nağme AŞUK: 1-Aşık,aşmış, geçmiş 2- Tolga AŞULA: Yılmaz irade sahibi AŞUR: Aşırmaktan... mec. Yılmaz, gayretli ATA: 1- Ulu, saygıdeğer kişi 2- Baba, dede, ced 3- Adın ve soyun bağlı olduğu kök ATABAY: birl. Ata/Bay lala, beybaba. Han, Kağan ve padişah çocuklarını eğitip yetiştiren kişilere verilen bir unvan ATAÇ: 1- Atasına bağlı, Atasının yolunda 2- Atadan intikal eden 3- Büyüklük gösteren çocuk ATADAN: Miras, manevi miras ATAERİ: birl. Ata/Eri mec.Atalarına ve geçmişine saygılı ATAGÜÇ: birl. Ata/Güç mec. Gücünü atalarından almış ATAĞ: (Atak) 1- Ün, nam, şöhret 2- Atılgan 3- Dağ yolu 4- Çağlayan 5- Bir şahin türü ATAHAN: birl. Ata/Han mec. Devletin ilk kurucu büyüğü, devlete ad veren kişi ATALA: Tanınmış, ünlü ve zengin ATALAN: Ünlü, Meşhur ATALAY: Ad almış, ün almış, meşhur kişi (Atila’nın asıl adının bu ve bundan bozulup çevrilmiş hali olduğunu söyleyen bazı tarihçilerimiz de var.) ATALIK: Miras ATALMIŞ: Ünlü, meşhur ATAMAN: Ulu, Saygıdeğer kişi Bir kısım tarihçilere göre, Osmanlının, kurucusu olan Osman bey’in asıl adı budur. Bir kısmı Atman, bir kısmı Otman der. ATASAGUN: birl. Ata/Sagun Hekimlerin en ulusu başhekim Şamanist gelenekte de aynı ad, en iyi kamlar için kullanılmaktadır. ATAY: 1- Ünlü, tanınmış 2- Akın, hücum ATIGAY: Ünlü, tanınmış ATIĞ: Adı sanı belli, ününü arttırmış kişi ATIL: Ünlü, meşhur ATILGAN: Atak, gözüpek,cesur ATILMIŞ: Atılgan, gözüpek ATIŞ: Ünlü, meşhur ATİLAY: Türk tarihinin en önemli kişilerinden,Batı Hun imparatoru, Bu kişinin adı üzerinde tarihçi ve dilciler pek de anlaşamamışlardır. Benim görüşüm de göç sırasında İtil ırmağı kıyısında doğmuş olmasından dolayı “İtil/Ay”dır. Ancak bununla birlikte bu kişi için bazı adlar söylenmekte (Atila,Atilla,Atılay,Atilay,Atalay,Atlıhan vb.) Anlamlar:1- Atacık,babacık 2- İtil ırmağı kenarında doğduğundan ve Türklerdeki eski bir gelenekten dolayı “İtil” çocuğu anlamında verilen İtilay’ın zamanla Atilay’a dönüşümü 3- Atlı/Ay 4- Atlı/Han 5- Macar dilinde çelik anlamına gelen “Atzel” den ATLIĞ: Ünlü,zengin ATMACA: Yırtıcı bir avcı kuş ATMAN: Ünlü, saygın ATMIŞ: Atma eyleminde bulunmuş (ok,kargı vb.) ATSAK: Ünlü, adı duyulan ATUK: Bolluk, bereket AVAR (Abar) 1- Heybet, büyüklük(Abartı) 2- Dirençlilik, dayanıklılık AVAZ: Nara, yüksek perdeli ses, çığlık AVCI: Av yapan, avlayan AVCIL: Avlayıcı, av işinin uzmanı AVGAN: Avuntu AVINÇ: Avuntu, teselli AVINÇA: Avunç AVINGU: Avunç,teselli AVLAK: Av yeri, av olanı AVKAR: Bozkır bıldırcını AVUNÇ: Teselli, avuntu AVUÇU: Avunç AVUNDUK: Avuntu, teselli AVUTMUŞ: Teselli eden AY: Dünyamızın uydusu olan gezegen. Ancak Türk kültüründe bu ad güzellik, temizlik, ahlaklılık vb. değerleri de içeren birçok öğeyi içinde barındıran bir sembol ve mecaz olarak kullanılmıştır. Çok önceleri erkeklerde kullanılmasına karşın, zamanla kız çocuklarına ad olarak verilmiş, gerek başta, gerekse de son da, birleşik ad olarak değerlendirilmiştir. Bununla birlikte bazen geçmiş örneklerde de görüleceği gibi hem erkeklerde hem de kızlarda kullanılmıştır. Ancak yine de ağırlık kız adlarındadır.Ve kız adlarında önemli bir konumdadır. AYAĞ (Ayak) 1-Uğur, şeref, şan 2- Devinim, hareket (ayaklanma sözü) buradan gelir. AYANA: birl. Ay/Ana Altay Türklerinin eski tanrıçalarından AYAS: Ay ışığı, mehtap, gece aydınlığı Altay, Tuva, Çuvaş Türklerinde Tanrı sıfatı olarak kullanılan bir ad AYATA: birl. Ay/Ata Şamanist gelenekte, göğün altıncı katına bakan Tanrı AYAZ: 1- Ay ışığı 2- saf, berrak hava 3- Kuru soğuk AYBAKIM: birl. Ay/Bakım, bakmaktan, bakış AYBAN: birl. Ay/Ban mec. Debdebe, şaşa AYBANDI: birl. Ay/Bandı (Banmak) AYBAR: 1-Ay gibi parlak 2- Heybet,heybetlilik AYBI: İmdat, medet AYBIN: Onur,şeref AYÇIL: Ay ışığı, ay pırıltısı AYDA: 1- Ay’a eş değer güzellikte 2- Dere kenarlarında yetişen hoş kokulu bir çiçek AYDABOLDI: birl. Ayda/Oldu mec. Ay parçası AYDAN: Ay parçası AYDAR: (Aydar Han) saç perçemi, kakül AYDIN: 1- Aydınlık, ışık yoğunluğu 2- Açık, aşikar 3- Entelektüel , münevver AYGAN: İçten, samimi, yaren AYGAY: Nara, bağırtı AYGIN: Sınırsız, uçsuz, geniş AYGIR: Erkek at AYGIRAG : 1-Dağ keçisi 2- Bir geyik türü AYGUÇI: Yönetici, devlet görevlisi, danışman, yarıcı AYIM: Çekicilik, sempati AYIMÇA: Ay parçası AYINTAP: Mehtap, ay ışığı AYIR: Değişik, farklı, başka, fark AYIRBAŞ: birl. Ayır/Baş..Değişim, mübadele AYIRT: Fark, farklılık, ayırım AYITGU: Temyiz AYISIG: birl. Ay/Isıg..Ay ısısı, sıcaklığı AYIT: Söylemek, anlatmak AYITMIŞ: Söyleyen, bildiren, uyaran AYKAÇ: Konuşkan, Konuşmacı, Hatip AYKIN: Geniş, ferah, aydınlık AYKOYUN: birl. Ay/Koyun Yakut destanlarında adı geçen, eski dönem güç tanrısı AYLA: 1-Ayın çevresindeki ışık halesi 2- Devir, dönüşüm AYLU (Aylı): Aydan AYMA: Duyarsız, başıboş vurdum duymaz AYMAN: Aya eş değerde AYMAZ: Vurdumduymaz, başına buyruk AYRAL: Kuraldışı, istisna AYRI: Başka, değişik, farklı AYRIÇ: Bölüşüm, taksimat AYRIKÇA (Ayıkşa): Derviş, mecnun AYRUK: 1- Farklı, değişik 2- Varlıklı, zengin AYSELİG (Aysiliğ) birl. Ay/Silig, dürüst, namuslu AYTAK: Konuşmacı, hatip AYTAR: Haberci, muhbir AYTEK: Konuşmacı, hatip AYTIN: Aydın, aydınlık AYTIŞ: Nutuk, anlatım, hitabet AYTIŞAN: Hatip, konuşmacı AYTUK: Hatip, konuşmacı AYUK: Söz söylenebilen ve sözün değer gördüğü yer AYUR: Konu, bahis, bahse konu olan AYÜN: birl. Ay/Ün Karahanlılar ve Uygurlar döneminde, han ve kağanların analarına verilen bir unvan AYZIT: Şamanist gelenekte “ Ay Tanrıçası” AZBOY: Heyecan AZGIN: Zapt edilmesi zor, sınırı aşmış, tahrik olmuş AZLAĞ. Nadir, az rastlanır. AZRAK: Nadir, az rastlanır. AZUK: (Azuka, Azık): Geçimlik, yiyecek B harfi ile başlayan isimler
Yorum Gönder